รายวิชาศึกษาทั่วไป : ๐๐๓๕๐๐๑ หนึ่งหลักสูตรหนึ่งชุมชน ๒-๒๕๖๑ (๖) OPOC คณะสาธารณสุขศาสตร์

OPOC (One Program One Community) หรือ รายวิชาหนึ่งหลักสูตรหนึ่งชุมชนประจำปีการศึกษา ๒-๒๕๖๑ ได้กำหนดให้มีคณะกรรมการจากส่วนกลางร่วมไปสังเกตการณ์และ/หรือร่วมเป็นกรรมการพิจารณาคัดเลือกผลงาน เพื่อเป็นตัวแทนของคณะ ในฐานะผู้ประสานงานกลางของรายวิชา ผมพยามจัดเวลาเต็มที่เพื่อให้ได้เรียนรู้กับทุกคณะ ในบทบาทของกรรมการกลาง บันทึกนี้มีตัวอย่างผลงานนิสิจากคณะสาธารณสุขศาสตร์มาแลกเปลี่ยนครับ

วันที่ ๒ เมษายน ๒๕๖๒ คณะฯ ได้จัดเวทีคืนข้อมูลสู่ชุมชนไปแล้วครั้งหนึ่ง เสียดายที่ไม่ได้โอกาสไปร่วม วันที่ ๑๗ เมษายน ๒๕๖๒ ที่อาจารย์ผู้ประสานงานคณะฯ ได้มอบหมายให้นิสิตมาแสดงผลงานที่ลานกลางของคณะอีกที จึงได้มีโอกาสมาชมผลงานของนิสิต

• กลุ่มนี้ทำสิ่งประดิษฐ์กับดักแมลงสาบ 

• กลุ่มนี้ใช้สมุนไพรไล่แมลงสาบ 

• กลุ่มนี้ผลิตภัณฑ์ "ถุงสมุนไพร่ไล่ยุง" 

• กลุ่มใช้ชื่อค่อนข้างเป็นวิชาการว่า "การควบคุมสัตว์และแมลงพาหะนำโรคด้วยวิธีการทางธรรมชาติ

• กลุ่มนี้ทำเทียนหอมไขไล่ยุง

• กลุ่มนี้พยายามแก้ไขเรื่องวินัยการใข้ถนน "นักเรียนวัยใส มีวินัยใส่ใจการข้ามถนน"

• กลุ่มนี้สนใจเรื่องขยะ "คนสร้างขยะ ขยะสร้างมูลค่า"

• กลุ่มนี้ทำน้ำหมักชีวภาพจากฟังข้าว เพื่อย่อยสลายฟางข้าว ตอนนำไปคืนชาวบ้าน จะกรอกไว้เป็นขวด ๆ ดังภาพล่าง 

• นิสิตนำเสนอได้อย่างฉะฉาน นำตัวอย่างต่อฟางข้าวที่เปื่อยสลายมาให้ดู พร้อม ๆ กับเปรียบเทียบกับฟางข้าวที่ไม่ได้ใส่น้ำหมักนี้ซึ่งยังไม่เปื่อยเลย 
• กลุ่มนี้มีผลงานดีโดดเด่น แต่เสียดายที่หัวเรื่องไม่ได้ตรงชัดว่าเอาองค์ความรู้อันใดของหลักสูตรไปใช้ แม้จะตอบเชื่อมโยงได้ชัดว่า เอาองค์ความรู้ของรายวิชาใดที่กำลังเรียนอยู่ไปใช้ ... คนส่วนใหญ่ที่ฟัง จะไม่เข้าใจว่า เกี่ยวกับสาธารณสุขศาสตร์อย่างไร น่าจะไปทางเทคโนโลยีการเกษตรมากกว่า 

ผมสนใจทุกชิ้นงาน แต่สนใจที่สุดคือน้ำหมักชีวภาพย่อยสลายต่อซังข้าว เพราะตรงกับความต้องการและปัญหาของชาวนาที่สุด ปัญหาไม่ใช่ชาวบ้านไม่มีความรู้ ไม่ใช่ชาวบ้านทำน้ำหมักไม่เป็น แต่ปัญหาคือ ชาวนาไม่มีจังหวะ โอกาส และแรงบันดาลใจ หรือความกล้าเพียงพอ ที่จะลงลุยทำด้วยตนเอง  ...  ขอเก็บเรื่องนี้ไว้ในเป้าหมายการขับเคลื่อนสู่ชุมชนอย่างหนึ่ง โอกาสดีได้ลงลุย จะมาแลกเปลี่ยนอีกทีครับ 

รายวิชาศึกษาทั่วไป : ๐๐๓๕๐๐๑ หนึ่งหลักสูตรหนึ่งชุมชน ๒-๒๕๖๑ (๕) สรุปผลการบันทึกข้อมูลการก่อขยะของนิสิตที่ลงทะเบียนเรียน ปีการศึกษา ๒-๒๕๖๑

ปีการศึกษา ๑-๒๕๖๑ มีนิสิตลงทะเบียนเรียนรายวิชาหนึ่งหลักสูตรกว่า ๗,๐๐๐ คน เรา (GE) ได้ขับเคลื่อนการปลูกฝังจิตสำนึกรับผิดชอบต่อสังคมด้วยการ กำหนดให้นิสิตทุกคนที่ลงทะเบียนฯ สังเกตและบันทึกปริมาณการก่อขยะของตนเอง แล้วกรอกข้อมูลลงในระบบบริหารจัดการขยะ (ผมเขียนไว้ที่นี่) บันทึก ขอสรุปภาพรวมเชิงตัวเลขของปริมาณการก่อขยะทั้งหมดที่นิสิตกรอกลงในระบบ ดังตารางด้านล่าง

ข้อสังเกตที่น่าสนใจ

• ถ้าพิจารณาเฉพาะวัสดุรีไซเคิล (พลาสติกและกระดาษเป็นหลัก) หากสามารถรวบรวมและนำไปขายได้ จะมีรายได้ในส่วนนี้ ไม่ต่ำกว่า ๕๐,๐๐๐ บาท  หากอ้างอิงตามราคารับซื้อของร้านวงษ์พาณิชย์ (ดาวน์โหลดที่นี่) ... หากสามารถรวบรวมไปขายได้จริงจะสามารถสร้างเป็นเงินกองทุนการศึกษา หรือนำมาจัดการบริหารเป็นค่าจ้างคนรวบรวม เป็นรายได้ระหว่างเรียนได้เลย โครงการธนาคารขยะอาจจะมีโอกาสเป็นไปได้ 
• ขยะทั่วไปมีน้ำหนัก ๖๐ ตัน คิดเป็น ๒ เท่าของวัสดุอินทรีย์ซึ่งมีประมาณ ๓๐ ตัน (ประมาณ ๑ ลิตรเท่ากับ ๑ กิโลกรัม) ... สอดคล้องกับความจริงของชีวิตนิสิตนักศึกษา ที่อาศัยร้านอาหารมากกว่าทำอาหารกินเอง 
• ขยะอันตรายและขยะติดเชื้อ มีจำนวนมาก เท่าที่ทราบยังไม่มีกระบวนการจัดเก็บและจัดการที่ชัดเจน ... น่าเป็นห่วงมาก 

จากข้อมูลนี้ โครงการที่น่าจะทำต่อไป คือการนำเอาประสบการณ์แห่งความสำเร็จของโรงเรียนมัธยมศึกษามาต่อยอดคือ โครงการธนาคารขยะ หรือศูนย์บริหารจัดการขยะ ฯลฯ

การดำเนินการระบบบริหารจัดการขยะภาคเรียนนี้  มีปัญหาการประสานงานและการสื่อสารพอสมควร มีนิสิตจำนวนมาก (และอาจารย์จำนวนไม่น้อย) ที่ไม่ได้สื่อสารไปยังนิสิต อย่างไรก็ดี ก็มีนิสิตมากกว่า ร้อยละ ๗๐ เข้าร่วมกับกิจกรรมครั้งนี้  ปีการศึกษาถัดไปต้องดีกว่านี้  ขอบันทึกข้อมูลไว้เพื่อการเปรียบเทียบดังตารางด้านล่าง 

ข้อสังเกตที่น่าสนใจ

• คณะเทคโนโลยี คณะพยายบาล คณะเภสัชศาสตร์ เหล่านี้ มีจำนวนนิสิตจำนวนสูงกว่าร้อยละ ๙๐ เข้าร่วม  ผมสังเกตว่าเป็นเพราะอาจารย์ผู้สอนท่านสนใจและเห็นด้วยกับการขับเคลื่อนนี้  
• สำหรับนิสิตคณะเทคโนโลยี ผมได้มีโอกาสเป็นผู้สอนและได้ประสานด้วยตัวเองผ่านระบบ Line Square 

เราจะขับเคลื่อนเรื่องนี้ต่อไปต่อเนื่องสัก ๓ ปี มีผลดี ได้ผล หรือไม่อย่างไร จะนำมาแลกเปลี่ยนเป็นระยะครับ  ขอจบด้วยตัวอย่างภาพการจัดการขยะของนิสิตในภาคเรียนที่แล้วที่อยู่ในระบบ